Geen mens leeft op zichzelf

 

Iedereen maakt deel uit van verschillende systemen, zoals een gezin, familie, klas, team of cultuur. Vooral voor kinderen is het systeem waarin zij opgroeien van grote invloed op hun ontwikkeling. Dit systeem bepaalt, in grote mate, hoe zij zich gedragen, communiceren, en reageren in verschillende situaties.

 

 

 

 

Hoe werkt een systeem?

In een systeem beïnvloeden de verschillende onderdelen elkaar continu. Dit betekent dat wat een kind voelt of laat zien altijd verbonden is met het grotere geheel. Bijvoorbeeld, de spanning tussen ouders, onuitgesproken verwachtingen, loyale banden, of diepgewortelde patronen kunnen allemaal invloed hebben op het gedrag en de emoties van een kind. Dit gebeurt vaak op een onbewust niveau, en niemand binnen het systeem is zich altijd bewust van deze dynamieken. Wat een kind uitdrukt, is dus vaak niet helemaal op zichzelf staand, maar kan een reactie zijn op de bredere systeemdynamiek.

 

De kracht van samenhang en wisselwerking

Door naar het grotere geheel te kijken, kunnen we nieuwe inzichten verkrijgen en ruimte creëren voor veranderingen. Het doel is hierbij niet om schuld te zoeken, maar om verbinding te herstellen. Het kan de sleutel zijn tot het begrijpen van bepaalde gedragingen en gevoelens van een kind, door te kijken naar de bredere context waarin ze zich bevinden.

 

 

 

Systemisch werken bij KijkMij

In de praktijk betekent dit dat we niet alleen werken met het kind zelf, maar soms ook de ouders, broers of zussen, of andere belangrijke mensen in het leven van het kind betrekken.

Door gezamenlijk naar het systeem te kijken, kunnen we verschillende aspecten aanpakken, zoals:

  • Patronen die zich herhalen: Er kunnen zich patronen voordoen die onbewust van invloed zijn op het gedrag van het kind. Dit kunnen bijvoorbeeld manieren van communiceren zijn die geen ruimte laten voor bepaalde gevoelens of gedachten.

  • Ouder-kinddynamieken: De interactie tussen ouders en kinderen speelt een cruciale rol in hoe een kind zich ontwikkelt. Soms kunnen de verwachtingen of de manier van reageren van de ouders belemmerend werken voor het kind.

  • De plek van het kind binnen het gezin: Hoe een kind zich verhoudt tot anderen in het gezin, zoals broers of zussen, kan invloed hebben op hun zelfbeeld en ontwikkeling.

  • Invloed van eerdere gebeurtenissen of familiegeschiedenis: Bepaalde gebeurtenissen uit het verleden of zelfs onbewuste familiegeschiedenis kunnen doorwerken in het huidige functioneren van het systeem.

  • Mogelijkheden tot verandering en herstel: Het is belangrijk om te kijken naar mogelijkheden voor verandering, zowel op individueel als systemisch niveau. Soms kan verandering zich voltrekken door oude patronen te doorbreken of door contact te herstellen tussen verschillende gezinsleden.

Systemisch werken is samen kijken

Het proces van systemisch werken is gebaseerd op het gezamenlijk kijken naar het geheel met aandacht en zonder oordeel. Het gaat om het erkennen van de situatie zoals die is, maar ook het openen van ruimte voor hoe dingen anders kunnen zijn. Soms is de verandering niet te vinden in het 'oplossen' van specifiek gedrag, maar in het doorbreken van oude, ineffectieve patronen of het herstellen van contact tussen gezinsleden. Het doel is altijd om verbinding te herstellen en het systeem te versterken, zodat het kind zich optimaal kan ontwikkelen.

Commitment van het systeem

Commitment speelt een cruciale rol in het verloop en de effectiviteit van het traject. Binnen systemisch werken wordt dus niet alleen gekeken naar het individu, maar naar de interactiepatronen binnen het systeem, vaak het gezin of de partnerrelatie. Dit vraagt van alle betrokkenen een actieve en betrokken houding. Commitment verwijst hierbij naar de bereidheid om je in te zetten voor het proces, om eerlijk te reflecteren op jouw eigen rol in het systeem, en om samen te werken aan verandering.

Commitment is echter geen vast gegeven, het kan gedurende het traject fluctueren. Daarom is het belangrijk dat we regelmatig stilstaan bij de motivatie en betrokkenheid van alle leden. Open gesprekken hierover kunnen helpen om eventuele belemmeringen of spanningen bespreekbaar te maken en het proces te herijken. Wanneer commitment aanwezig is, wordt het een gezamenlijke zoektocht naar betekenisvolle verandering.